Çankırı

ÇANKIRI


Çankırı, şifalı sular bakımından oldukça zengin bir ili¬mizdir. Bu sular, ağırlıklı olarak Kurşunlu ve Çerkeş ilçelerin¬de toplanmış olsa da, ilin hemen hemen her köşesinde şifalı kaplıca ve içmelere, insan sağlığına yararlı maden sularına rastlanmaktadır. Ancak, böylesine zengin ve verimli ortama rağmen, pek çoğundan yeteri kadar istifade edilememektedir.

Çankırı-Merkez ilçede bulunan İldızım İçmesi ve Ma¬den Suyu'na kısaca değindikten sonra, bünyesinde en çok kaynak barındıran Kurşunlu ilçesindeki suları sıralayacak olursak;


Karacaviran Kaplıcası: Kurşunlu'nun doğusunda bu¬lunan bir kaplıcadır. Suyu cilt hastalıklarına iyi gelmektedir.

Acısu İçmesi: ilçe merkezine 5 kilometre uzaklıktadır. Suyu mide ve bağırsak hastalıklarını giderici özelliklere sa¬hiptir.

Hışıldayı İçmesi: Kurşunlu'ya 30 kilometre uzaklıkta¬dır. Suyu, sindirim sistemi ve karaciğer rahatsızlıkları üzerin¬de olumlu etki yapar.

Kurşunlu'da, her biri ayrı ayrı şifa kaynağı olan Kur¬şunlu İçmesi, Çapar Maden Suyu, Ilıslık Maden Suyu ve 'Nezle Maden Suyu' olarak da bilinen Şıhlar Nezle Su-yu'ndan başka, tarihi zenginliğe sahip Çavundır Kaynakla¬rı üzerinde biraz durmak gerekir.

Çok eski çağlardan bu yana kullanıldığı mevcut kalıntı¬lardan anlaşılan bu kaynaklar, ilçe merkezinin 8 kilometre batısında, Çavundır köyünün sınırlan içindedir. Sular, üç ay¬rı kaynaktan çıkmakta olup, yine üç ayrı şekilde değerlendi¬rilmiştir.

Çavundır Hamamı: Sodyum bikarbonatlı, karbondiok-sitli ve hidrojen sülfatlıdır. Su, hamam havuzunun ortasın¬dan kaynar. Debisi fazla, temperatürü 34°C, pH değeri 7.08, radyoaktivitesi 0.28 emandır.

Çankırı suları içinde, litrede 12 gram total mineralizas-yonuyla ilk sırada yer alır. Mineralizasyonun çoğunluğunu sodyum bikarbonat teşkil eder. Yarım gramın üstünde kar¬bondioksit ve eşik değerlere yaklaşan kükürtlü hidrojen ihti¬va eder. İçme kürleri şeklinde.de değerlendirilmektedir.

Çavundır İçmesi: Kaynağı hamamdan 100 metre uzak¬lıkta olan yine debisi yüksek bir sudur. Bileşimi hamam su¬yuna benzemekle birlikte soğuktur. Sodyum bikarbonat ve karbondioksit içerir. Temperatürü 16°C, pH değeri 6.49, rad¬yoaktivitesi 12 emandır.

İçme suyundaki total mineralizasyon daha azdır. Buna karşılık karbondioksit, diğer kaynaklara nazaran 2.5 kat daha fazladır. Karbogazöz, alkalik ve bikarbonatlı maden sularının etkili olduğu hastalıklarda değerlendirilir. Buna göre; enzim¬ler üzerindeki olumlu tesirin kandaki yedek alkalin miktarını yükselteceğini, asit-baz dengesini düzelteceğini, mide üze¬rinde öncelikle sedatif, daha sonra stimulant bir etki meyda¬na getireceğini, karaciğer ve safra yolları üzerinde kinetik ve koloratik bir tesirin görüleceğini, sarılıktan arta kalan bulgu¬ların ve bozulmuş karaciğer fonksiyon testlerinin düzeleceği¬ni, pankreas hormonlarının uyarılmasıyla kan şekeri üzerin¬de olumlu bir etki yaratacağını vs. düşünmemiz gerekir. Bu

arada çok kuvvetli alkali taşıdığından, kür esnasında isten¬meyen bazı tesirlerin de görülebileceği göz önüne alınmalı¬dır. Eğer alkali miktarı aniden yükselirse, kür uygulanan has¬talarda migren denilen yarım başağrıları, bulantılar, iştahsız¬lık, yorgunluk ve kabızlık gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu durumda kürün kesilmesiyle birlikte, tuz atıcılar ve laksatif ilaçlar verilerek şikâyetlerin giderilmesi gerekir. Keza, 24 sa¬atlik sürede 3-4 kg.lık ağırlık artışlarında, idrar miktarını ço¬ğaltıcı önlemler alınır ve bu şekilde vücutta biriken sodyum iyonlarının atımı sağlanır.

Çavundır Kaçak Kükürtlü Kaynak: Yüksek total mi-neralizasyonu ve güçlü karbondioksit oranıyla dikkati çeken sodyum bikarbonatlı bir maden suyudur. Genel anlamda di¬ğer kaynaklarla aynı fizik ve şimik özelliklere sahiptir. Söz konusu hastalıkların yanı sıra, dolaşım ve solunum bozuk¬luklarına, ruhsal yorgunluğa, romatizma, cilt ve kadın hasta¬lıklarına iyi gelmektedir.

Kaplıca; basit bir hamam havuzu ile içme tesislerinden ibarettir. Konaklama olanağı bulunmamaktadır. Genellikle, pansiyona dönüştürülmüş evlerde kalınır. Sezon sırasında sosyal tesislerde artış yaşansa da, yine de yetersiz seviyede¬dir.

Çankırı'nın İlgaz ilçesi, doğal güzelliklerin doyasıya ya¬şandığı, kış sporlarına uygun çok güzel ortamların bulundu¬ğu bir ilçedir. İlgaz, aynı zamanda yeraltı suları bakımından da aynı zenginliklere sahiptir. İlçe dahilindeki şifalı sular bu¬nun en güzel kanıtıdır,

Ödemiş Kaplıcası: İlgaz'a 4 kilometre uzaklıktaki Öde¬miş köyündedir. Kaplıca köyün kuzeybatısına düşer. Mide ra¬hatsızlıklarını giderici şifalı bir suyu vardır.

Kazancı Kaplıcası: İlçeye 14 kilometre uzaklıkta, Ka¬zancı köyündedir. Kastamonu yolu üzerindedir. Aynı yerden çıkan Kazancı Maden Suyu ise, mide hastalıkları için bire birdir.

Çankırı'nın Çerkeş ilçesinde de çok sayıda şifalı su kay¬nağı bulunmaktadır. Bozan Hamamı ile Köseoğlu Hamamı;

ilçenin bellibaşlı hamamlarıdır. Acısu Kaplıcası; ilçenin ba¬tısındaki İmanlar köyüne 3 kilometre uzaklıkta, suyu bağır¬sak rahatsızlıklarına iyi gelen bir kaplıcadır. Kös Kaplıcası ise; Bedii köyündedir. Cilt ve romatizma hastalıklarına iyi ge¬lir.

Çankırı'nın diğer ilçelerindeki kaplıca ve içmeleri şu şe¬kilde sıralamak mümkündür:

Bayramören İçmesi: Çankırı'nın Bayramören ilçesin-dedir. 'Bayramören Maden Suyu' diye de anılır. Sülfatlı, sıcak maden suları grubundadır. Suyu; mide, bağırsak ve karaciğer rahatsızlıklarını, beslenme bozukluklarını giderir.

Kavakköy İçmeleri: Yapraklı ilçesine bağlı Kavak kö¬yündedir. Yöre halkının rağbet ettiği ünlü bir içmedir.

Kükürt Köyü Kaynağı: Atkaracalar ilçesine bağlı Kü¬kürt köyünde bulunan bir kaplıcadır. Siğil, romatizma, kalp yetmezliği ve damar sertliğine iyi gelen bir suya sahiptir.

Karakoçaş Kaplıcası ile Karakoçaş Maden Suyu: Şa-banözü ilçesinde bulunan şifalı bir su kaynağıdır. Kaplıca su¬yu sıcaktır. Ayrı bir kaynaktan çıkan soğuk su ise, maden su¬yu olarak değerlendirilmektedir.

Buğuviran Maden Suyu: Orta ilçesindeki şifalı bir kay¬naktır. Suyu çeşitli hastalıklara iyi gelir.

Çankırı'da-bulunan kaplıca, içme ve maden sularıyla il¬gili bilgi, Çankırı Turizm Danışma Bürosu'ndan alınabilir, il¬çelerde ve kaplıca mahallerinde konaklama tesislerinin bu¬lunmayışı ve ilçelerin il merkezine olan yakınlıkları nedeniy¬le Çankın'daki otellerden yararlanılması daha uygun olacak¬tır.