Ağrı

AĞRI


Maden Tetkik Arama Enstitüsü tarafından yapılan çalış¬malar sonucu, bölgede bol miktarda kaplıca suyu ve maden suyu rezervlerinin bulunduğu tespit edilmiştir. Özellikle, Ağ¬rı Merkez ve Diyadin ilçelerinde sıcak kaplıca suyu, Taşlıçay ve Tutak ilçelerinde de maden suyu kaynakları bulunmuştur. İldeki bu kaynakların, gerek sağlık turizmi, gerekse ekono¬mik açıdan her geçen gün daha verimli değerlendirilmesine çalışılmaktadır.

Ağrı il merkezinden 5 kilometre uzaklıkta, eski adı Dambat olan Yolluyazı köyünde bulunan Dambat Kaplıcası; ilin en önde gelen kaplıcaları arasındadır. Murat Nehri kıyı¬sında yer alan kaplıcanın tuzlu, kükürtlü ve çamurlu olan su¬yu çok şifalıdır. Deri ve romatizma hastalıklarına iyi gelir. Yeterli konaklama tesisleri yoktur. 11 merkezine olan yakınlı¬ğı nedeniyle konaklama Ağrı'da yapılabilir.

Sağlık turizmi açısından en yoğun hareketlilik ise Diya¬din ilçesinde yaşanmaktadır. İlçe yakınlarından geçen Murat Nehri kıyısında yer alan bir dizi kaplıca 'çermik', her yıl bin¬lerce kişiyi tedavi amacıyla bu bölgeye çekmektedir. Murat Nehri, bu yörede en güzel manzaralarını sunar. Akkoyunlu Beyi Uzun Hasan'ın oğlu Ziyaeddin Bey, nehrin kıyısında ilk kaplıca tesislerini kuran kişidir.

Diyadin Kaplıcaları olarak tanınan bu kaplıcalar, üç grup kaplıcadan 'çermikten' oluşmaktadır:

a) Köprü Çermiği: İlçenin 5 kilometre güneyindedir.

Kaplıcanın tortuları, Murat Nehri üzerinde doğal bir köprü meydana getirdiği için bu ad verilmiştir.

b) Yılanlı Çermik: Köprü Çermiği'nin 400 metre güne¬yindedir.

c) Davut Çermiği: Diğer iki çermiğe göre 2 kilometre daha güneyde, Davut köyü sınırları içindedir.

Denizden yüksekliği 1900-1975 metre arasında değişen bu kaplıcalar, uzun yıllardan bu yana kullanılmakta ve halk tarafından çok rağbet görmektedir.

Tıbbi ve teknik değerlendirmeleri aşağıda sunulan kap¬lıcaların suyu; bikarbonat, kalsiyum, hidrojen sülfür ve kar¬bondioksit içerir. Yılanlı ve Davut Çermikleri'nde bir miktar magnezyum vardır. Temperatürü 39-50°C arasında, radyoak¬tiviteleri 1.3-1.6 eman, pH değerleri 6.7-6.85 arasında değiş¬mektedir.

Her üç kaynak da, romatizma, nevri t, nevralji ve kadın hastalıklarına tavsiye edilir. Köprü ve Davut çermikleri, sula¬rının bileşimleri ufak iniş çıkışlar gösterse de birbirine ben¬zer. Her iki suda 2-3 gram civarında total mineralizasyon bu¬lunmaktadır. Bunlar; toprak kalevili, bikarbonatlı ve sülfatlı maden sularıdır. Kükürtlü hidrojen ve karbondioksit ihtiva ederler. Aynı zamanda hipertermal ve hipotonik sulardır. Ter-maîiteleri 40-45°C arasında değişir. Her üç suyun da dış ve iç uygulamalarda endikasyonları aşağı yukarı aynıdır. Dış uygu¬lamada; karbondioksitin ve termalitenin sedatif ve vazodila-tatör etkileri beklenir. Kükürtlü hidrojenin ise, cilt ve enfek¬siyonlara bağlı romatizmal sendromların yanı sıra, özellikle üst solunum yollarının akıntılı kronik iltihaplarında burun kanalına etkili olduğu görülür. Bu maden sulan; termaliteleri bakımından sedatif tesirleriyle, kükürtlü hidrojen bakımın¬dan kronik enfeksiyon ve cilt hastalıklarında, karbondioksit bakımından da vazodilatatör ve sedatif etkiyi tamamlayıcı bir unsur olarak değerlendirilebilirler.

Diyadin kaplıcalarında; genel tedavi havuzları, özel banyoların bulunduğu sıra odalar ve bir de Hidroloji Ünitesi vardır. Yatak kapasitesi toplamda 150'yi bulan bir turistik otele, sezon süresince çadır kurmaya müsait geniş bir arazi¬ye ve yeterli sayıda sosyal tesise sahiptir. Ancak, kaplıca böl¬gesine yakın olması nedeniyle, buraya gelenlerin büyük bölü¬mü ihtiyaçlarını ilçe merkezinden karşılamayı tercih etmek¬tedirler.

Tazekent Çermiği: Diyadin ilçesinin 20 kilometre ku-zeyindedir. İlçedeki diğer çermiklerle aynı teknik ve tıbbi özelliklere sahiptir. Cilt ve romatizma hastalıklarına tavsiye edilmektedir.

Murat Suyu İçmeleri: ilçe yakınlarında, Murat Nehri kenarında sağlığa yararlı bir içmedir.

Fışkıran Su: 11 merkezi yakınlarındaki Suçatağı köyün-dedir. 'Suçatağı Köyü Sıcak Su Kaynağı' olarak da isimlendiril-mektedir. Yerden 12 metre yüksekliğe fışkıran sıcak bir su¬dur. Volkanik araziden doğal bir artezyen olarak çıkan bu su¬yun, sağlık turizmine ve ekonomiye kazandırılmasına çalışıl¬maktadır.

Doğubeyazıt ilçesinin, volkanik alan üzerinde konuş¬lanmış bölgelerinde bazı termal su kaynakları tespit edilmiş¬tir. Bu kaynaklar;

Ekşi Su İçmesi: Kızıldere köyündeki bu içmenin suyu, sindirimi kolaylaştırır ve müshil etkisi yapar.

Tendürek Dağı kaynakları: ilçenin güneyindeki bu volkanik dağ, 3542 metre yükseklikte olup, dağın çeşitli yer¬lerinde sıcak su kaynaklan bulunur. Zirvesinde bir göl vardır. Bazı çukurlarında ise devamlı olarak duman tüter. Halk, bu dumanlı çukurlara 'Tandır' adını vermiştir. Yamaçlarında so¬ğuk ve sıcak su kaynakları bolca bulunduğu için, yazın yayla olarak kullanılmaktadır.

Ağrı ilinin Taşlıçay ilçesinde; Taşlıçay Maden Suyu ve yine Tutak ilçesinde; Tutak Maden Suyu kaynakları bulun¬maktadır.

Diyadin kaplıcalarının haricinde, diğer termal kaynak¬lardan yararlanmak isteyenlere Ağrı ve Doğubeyazıt'daki otellerde kalmaları tavsiye edilir. Konaklama yerleri ve kaplı¬calar hakkında bilgi edinmek isteyenler, Ağrı Turizm Danış¬ma Bürosu'na başvurabilirler.